candan
içeri
Can Köken: Far.
1. Ruh. 2. Güç, dirilik. 3. İnsanın kendi varlığı, özü. 4. Gönül. 5. Çok içten, sevimli, şirin kimse.
"Çigong ve daha fazlası"
Psychologies dergisi
Çigong haberi için tıkla!
-
Çigong Nedir ?
-
Çi ve Türkçesi
-
Geleneksel Çin Tıbbı ve Teorileri
-
Çigong Türleri Nelerdir ?
-
Ağaç Duruşları (Zhan Zhuang)
-
Ağaç Duruşları Çigong Sistemi (Zhan Zhuang Chi Kung / Qigong)
-
Ba Duan Jin (8 Brokar / 8 Değerli Hazine )
-
Dachengchuan (Yiquan, I Chuan, ) Kungfu
Çigong Nedir ?
Çigong (Chi Kung veya Qigong diye de yazılır) Çin kökenli bir zihin-beden-enerji çalışmasıdır. Basit hareket ve duruşların, nefesin ve farkındalığın koordineli olarak uygulandığı bütünsel egzersizlerin genel adıdır. Geleneksel çin tıbbının, bitkiler, akupunktur ve masajla birlikte temel uygulamalarından bir tanesidir. Geçmişi, eski metinlere göre 4000 yıl öncesine, 1975 yılında Çin'de keşfedilmiş arkeolojik buluntulara göre 5000 yıl öncesine dayanır.*
Sağlığı iyileştirme ve koruma amacıyla yapılmasının yanısıra; kendini tanıma, farkındalığı artırma, savaş sanatları için temel oluşturma, maksimum performans ve kapasite elde etme amaçlı da çalışılır.
Çi (chi/qi) nefes, hava ve yaşam enerjisi gibi anlamlara gelir. Gong (gung/ kung) ise zamanla kazanılan erdem, başarı, beceri anlamlarındadır.
Çigong canlandırıcı, dinginleştirici ve bütünleştirici etkilerine ek olarak sağlığı iyileştiririr ve korur, enerjiyi, nefes kapasitesini, farkındalığı artırır,enerji tıkanıklıklarını ve blokajları açar, dengeyi, refleksleri ve odaklanmayı geliştirir.
İstanbul Toastmasters Kulübü Çigong Konuşması
Pekin'de parklar ve egzersiz
Çi ve Çigong hakkındaki youtube oynatma listesi
Çi ve Türkçesi
qì ( Vietnamcada khí , Korecede gi, Japoncada ki ) evrendeki tüm nesneleri oluşturan en temel maddi varlıktır. Çi sözlük anlamı olarak "nefes", "hava" veya "gaz" ve mecazi olarak da enerji, yaşam gücü, enerji akışı şeklinde tercüme edilir. Çi geleneksel çin tıbbı ve savaş sanatlarının merkezindeki prensiptir.
Çi benzeri kavramlar birçok kültürde bulunabilir; hint kültüründe prana, eski Yunanda pneuma, Hawai kültüründe mana gibi.
Bir çok kültürde ifade bulmuş bu kavrama Türk kültüründe de işaret eden bir sözcük var mıdır acaba ?
Türkçe'de çi'yi en uygun şekilde karşılayabilecek sözü bulmak istersek, eski/öz Türkçe'de nefese karşılık gelen sözcükleri bulmaya çalışarak başlayabiliriz.
Türkçenin bilinen en eski sözlüğü Dîvânu Lugâti't-Türk'e baktığımızda ruh ve nefes anlamına gelen sözcüğün "tın" olduğunu görebiliriz.
tın : تن
Ruh ve nefes.
"Çok da tın" diyebilirsiniz :)
Bakalım eskiden nefese karşılık gelen bu sözün başka izlerini dilimizde bulabilecek miyiz ?
Etimoloji sözlüklerine baktığımızda, günümüzde canlılığını koruyan, dinç, dingin, dinlenmek ve canlı gibi sözcüklerin tın'dan geldiğini görüyoruz.
Dinç, dingin, dinlenmek, canlı sözcükleri tın kökünden gelmektedir.
Tınç --> dinç
Tınlanmak-->dinlenmek
Tınlığ-->canlı
Dinç, dingin, dinlenmek gibi sağlıkla doğrudan ilişkili sözcüklerin, çi'ye eski Türkçede karşılık gelen sözcükten türemesi, Çigongun etkileri göz önünde bulundurulduğunda, oldukça anlamlıdır.
Yine eski Türkçe metinlerde geçen "tını çıkmak", "tını üzülmek" deyimleri günümüzde canı çıkmak, nefesi kesilmek şeklinde kullanılmaktadır.
Yukarıdaki örneklere baktığımızda tın sözünün günümüzde yerini can sözcüğüne bıraktığını anlıyoruz.
Türk dil kurumu sözlüğüne göre can sözcüğünün anlamı:
Can Köken: Far.
1. Ruh. 2. Güç, dirilik, 3. İnsanın kendi varlığı, özü, 4. Gönül. 5. Çok içten, sevimli, şirin kimse.
Evet, yukarıdaki bilgiler ışığında Çi'nin günümüz Türkçesindeki en uygun karşılığının can olduğunu söyleyebiliriz.
Geleneksel Çin Tıbbı ve Teorileri
Geleneksel çin tıbbı insan bedenini organik bir bütün olarak ve insanla doğa arasındaki ilişkiyi de ayrılmaz bir birlik olarak görür. Tüm organlar fizyolojik olarak ilişkilidir ve patolojik olarak birbirinden etkilenirler. Birbirlerine meridyenlerle yani canın dolaştığı hat-ağ'larla bağlıdırlar.
Bedenin çevreyle ilişkisine örnek verecek olursak, yazın beden gevşektir, gözenekler açıktır ve terleme vardır. Kışın ise beden sıkıdır, gözenekler kapalı ve terleme yerine su metabolizmasını dengelemek üzere idrar atımı fazlalaşır.
Yin-Yang Teorisi
Yin ve yang, nesnelerin ya da doğal olayların zıt fakat birbirine bağımlı özelliklerini özetlemek üzere kullanılan terimlerdir. Zıtlık ve birlik anlamlarını içerirler. Sözlük anlamları, güneşe bakan taraf ve gölgedeki taraf'tır. Dinamik-statik, içsel-dışsal, yükselen-alçalan, sıcak-soğuk, parlak-sönük, soyut-somut gibi zıtlıklar örnek verilebilir.
Basit Sorular (Suwen) kitabının 5. bölümünde, "Yin ve yang, yer ve göğün kanunlarıdır, herşeyin ana çerçevesidir, değişimin ebeveynidir, yaşam ve ölümün kökü ve başlangıcıdır ve tüm gizemlerin kaynağıdır" der. Evrendeki herşey ve olgu, yin ve yang kategorilerinde genelleştirilebilir. Bedende de yin ve yang arasındaki denge bozulduğunda hastalık ortaya çıkar. Prof. Shui Yin Lo'ya göre yin ve yang insan bedenindeki moleküllerdeki - ve + yükler olarak açıklanabilir. Batı tıbbı insan bedenini moleküler sevide, Çin tıbbı ise elektron yani - ve + yükler seviyesinde incelemektedir. Dolayısıyla temel tedavi prensibi yin ve yang arasındaki dengeyi tekrar kurmaktır.
5 Element Teorisi
Ağaç, ateş, toprak, metal ve su, doğadaki herşeyin hareketinin ve değişiminin sınıflandırılabileceği 5 temel kategoridir.
Enerjinin de 5 temel hareketi vardır.
Metal maddelerin en yoğun formudur. Metal enerjisinin karakteristik hareket yönü içe doğrudur. diğer enerjileri kendine doğru çeker ve kuvvetleri bir arada tutar. Ayın küçülme evresiyle ilişkilidir.
Su enerjisinin yönü aşağı doğrudur. Yeniden oluşmanın enerjisidir. Yeni ay gibidir, karanlıktır ama ışığa dönüşmek üzeredir.
Ağaç enerjisi ağaç gibi dışa doğru genişlemeyi sembolize eder. Ayın dolma evresiyle ilişkilidir, çevreyle denge içinde olmayı ve içerdeki fonksiyonların uyumunu sağlar.
Ateş enerjisi, tüm organlara duygusal, zihinsel ve ruhsal gücünü veren ışınım enerjisidir.
Toprak enerjisi yatay yönde hareket eder. Hareketi dairesel ve dışa doğrudur. Değişimin enerjisidir.
Besleme, Tüketme, Denetleme, Suistimal süreçleri enerjiler/unsurlar arası ilişkilerde yaşanabilecek döngülerdir. Tüm unsurlar karşılıklı olarak bu döngüler ilişkisiyle birbirine bağlıdır. Temel döngü şöyledir: Ağaç-Ateş-Toprak-Metal-Su-Ağaç. İlkesel olarak denetimsiz besleme gelişemez, beslemesiz denetim etkili olamaz. Besleme ve denetim uyum içindeyken döngü yol alır.
Besleme ve Tüketme Döngüsü: "Ana ve Çocuk" ilişkisi olarakta anılır. Örneğin: ağaç, Ateşi beslerken eş zamanlı Ateş de Ağacı tüketir. Benzer olarak Ateş, Toprağı beslerken Toprak da Ateş'i tüketir ve sırayla diğer unsurları takip ederek döngü tamamlanır. Besleyen unsur "Ana", tüketen unsur ise "Çocuk" olarak görülür. Besleme döngüsünün tersine ilerleyen yön ise Tüketme Döngüsü'dür.
Besleme Döngüsü: Ağaç-->Ateş; Ateş-->Toprak; Toprak-->Metal, Metal-->Su, Su-->Ağaç'ı besler.
Tüketme Döngüsü: Ağaç-->Su, Su-->Metal, Metal-->Toprak, Toprak-->Ateş, Ateş-->Ağaç'ı tüketir.
Denetleme Döngüsü: Ağaç-->Toprak, Ateş-->Metal, Toprak-->Su, Metal-->Ağaç, Su-->Ateş'i denetler
Çigong Türleri Nelerdir ?
Geleneksel çin tıbbı eğitimi veren üniversitelerde okutulan "Chinese Medical Qigong" adlı kitaba göre yaygın çigong türlerinden bazıları aşağıdadır:
6 İyileştirici Ses Liu Zi Jue Six Syllable Formula or Six Healing Sounds Qigong
8 Brokar Ba Duan Jin Eight Pieces of Brocade
Kas Tendon Değişim Klasiği Yi Jin Jing Muscle Tendon Changing Classic
5 Hayvan Wu Qin Xi Five Animal Play
Ağaç Duruşları Zhan Zhuang Standing Post Qigong or Standing Meditation
Sağlığı Koruma Bao Jian Gong Health Preservation Qigong
Rahatlama Fang Song Gong Relaxation Qigong
İçsel Besleyici Nei Yang Gong Internal Nourishing Qigong
Güç Verici Qiang Zhuang Gong Roborant Qigong
5 Element Wu Xing Zhang Five Element Palm
Özgün Çi Dolaşım Yöntemi Zhen Qi Yun Xing Fa Genuine Qi Circulation Method
Yeni Çigong Terapisi Xin Qi Gong Liao Fa New Qigong Therapy
Ağaç Duruşları (Zhan Zhuang)
“Zhan zhuang” şeklinde yazılan ve “can cuan” şeklinde telafuz edilen ağaç duruşları, ayakta belli pozisyonlarda sabit durarak yapılan geleneksel bir çigong türüdür.
İçsel kungfu çalışmalarında bedenin doğal potansiyelini ortaya çıkarmak ve geliştirmek amaçlı yapılmasının yanı sıra, klinik çalışmalarla ortaya koyulduğu gibi hastalıkların tedavisinde ve sağlığın korunmasında da oldukça etkili bir yöntemdir.
Çalışmanın temelini, bedenin doğru hizalanmasıyla zihin ve nefes farkındalığın geliştirilmesi oluşturur. Doğru çalışıldığında, bedendeki çi/can/enerji dolaşımındaki blokaj ve tıkanıklıkların giderilmesini sağlar. Bedendeki normalleştirici etkileri sayesinde alışkanlıksal gerilimler ve doku kısalması/uzaması gibi durumlar giderilerek beden en üst düzey doğal işlevselliğini tekrar kazanır.
Ağaç Duruşları Çigong Sistemi (Zhan Zhuang Chi Kung/ Qigong)
Ağaç Duruşları Çigong sistemi, temelinde geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan ağaç duruşları bulunan, Wang Xiang Zhai'nin kurduğu, Yu Yong Nian ve Lam Kam Chuen'in geliştirdiği, savaş ve sağlık sanatıdır.
Bu sanatın kurucusu Wang Xiang Zhai, son dönemlerinde, ağaç duruşlarının hastanelerde tanıtarak kullanılmasını sağlamıştır. Sanata, sağlıkla ilgili potansiyelini geliştirmek için budist ve taoist teoriler eklenmiştir. Günümüzde bu sanat sağlık yönüyle Zhan Zhuang Chi Kung, Savaş yönüyle Da Cheng Chuan olarak bilinir.
Normal egzersizler genelde kaslarınızı çalıştırır ve sizi sınırlarınıza kadar esnetir. Ağaç duruşları çigong sistemi, bununla birlikte, kaslarınızı ve zihninizi hareket etmeden rahatlatmaya odaklanır. Zamanla duruşlar, araba sürmek veya müzik aleti çalmak gibi doğal beceri haline dönüşür. Başlangıçta hareketlerinizi kontrol edemeyebilir ve doğru durabilmek için fazla konsantre olmak zorunda kalabilirsiniz. Bununla birlikte, yeterince antreman yaptıktan sonra ve bu sistemin mantığını anladıktan sonra, herşey doğal hale gelir. Eş zamanlı olarak doğal yetenekleriniz gelişir. Bu sanatın temel mantığı, bedeninizin optimum düzeyde verimli olabilmesi için, bedeninizin yanlış duruş ve hareket alışkanlıklarından kurtulmasıdır.
Ba Duan Jin (8 Brokar / 8 Değerli Hazine )
Dachengchuan (Yiquan, I Chuan, )
Nadir bilinen ve popülerliği artmakta olan savaş sanatlarından biri olan DaChengChuan, Çin kökenli bir tür Kungfu'dur. Çalışmalarında özellikle farkındalık ve zihne vurgu yaparak, mükemmel zihin beden koordinasyonu geliştirir ve insanın doğal potansiyelini açığa çıkarır.
Çin kökenli bir çok savaş sanatında temel çalışma olarak Ağaç Duruşları kullanılır.
İçsel savaş sanatlarında ise, ağaç duruşları daha büyük rol oynar; çalışmaların yarısı ağaç duruşlarıyla geçer. Bu sanatlara örnek olarak Tai Chi Chuan, Hsing I Chuan ve Pa Kua verilebilir. Dachenqchuan'ın omurgasını ağaç duruşları oluşturduğu için bu içsel sanatlardan da sıyrılır. Yapısı ve hareketlerini ağaç duruşları çalışmalarıdır. Önceleri Da Cheng Chuan I Chuan olarak bilinirdi. Dacheng chuan büyük başarı anlamındadır. Büyük Usta wang xiang zhai'nın yıllar süren çalışma ve araştırmalarının eseridir.
Da Cheng Chuan çalışmalarını aşağıdaki 7 unsur oluşturur.
-
Zhan Zhuang (Standing Like a Tree), Ağaç Duruşları
-
Shih Li (Power Testing), Güç testi
-
Tsou Pu (Walking Chi Kung), Yürüyüşler
-
Fa Li (Power Explosion), Güç patlaması
-
Tui Shou (Circling Hands), El itme
-
Shih Zhan (Freestyle Combat) and Serbest dövüş
-
Jian Wu (Spontaneous Power Expression). Enerji dansı
En güçlü savaş sanatlarından biri olan dachenchuan'ın faydalarını hayatınızda ve işinizde de görürsünüz. Zihin ve bedeniniz istisnai şekilde tetikte olur. Zihinsel ve duygusal becerileriniz tazelenir. Baskıya çok daha dirençli olur ve hastalık ve incinmeleri daha kolay atlatırsınız.